Gluten-intolerantie
Door het volgen van het FODMAP dieet en het herintroduceren van de verschillende FODMAP’s merkte ik dat ik reageerde op fructanen. Wat zijn fructanen? Wat hebben gluten hiermee te maken? Waar zit het allemaal in? Zijn er nog andere ziektes waar gluten een rol spelen?
Ik zal zo goed als het kan, antwoord geven op deze vragen.
Fructanen vallen (samen met de galactanen) onder de FODMAP oligosachariden. Oligosachariden zijn de suikers in producten. Fructanen zijn tarweproducten zoals brood, ontbijtgranen, pasta en groenten (waaronder uien en knoflook). Zonder de groenten uien en knoflook zou de groep fructanen alleen bestaan uit gluten. Tijdens het herintroduceren van de FODMAP’s reageerde ik op de FODMAP fructanen. Omdat ik bij het herintroduceren brood moest eten wist ik al zeker dat gluten een ‘probleem’ zouden vormen. Ik heb na een tijdje ook de stap gewaagd om ui en knoflook aan mijn eten toe te voegen. Hier reageer ik gelukkig niet op.
De diëtist noemde dit een gluten-intolerantie, en mijn nachtmerrie was uitgekomen. Eerder hadden we de conclusie getrokken dat ik, na mijn heftige reactie op lactose, een lactose-intolerantie moest hebben. In mijn ogen zijn er meer vervangers voor lactose dan gluten, waardoor ik een lactose-intolerantie als een minder groot probleem zag. Ik moest ook denken aan al die lekkere zelf gebakken koekjes, taartjes, broodjes enz. die ik niet meer zou kunnen eten. Gelukkig viel deze werkelijkheid veel minder zwaar dan gedacht. Om dit te begrijpen moet eerst in kaart worden gebracht wat een gluten-intolerantie nu precies is. Een gluten-intolerantie is net als een lactose-intolerantie geen allergie. Het verschil zit hem in de verdraagzaamheid van het product. Zo zal iemand met een gluten allergie helemaal geen gluten kunnen verdragen. Iemand met een gluten-intolerantie kan dit verdragen tot een bepaalde grens en deze grens is voor ieder persoon verschillend. Officieel bestaat de term ‘gluten allergie’ niet, je noemt het dan een tarwe allergie.
Gluten zijn eiwitten die in bepaalde soorten granen zitten zoals tarwe, rogge, gerst, kamut en ook spelt. Met een gluten-intolerantie heb je een tekort van een bepaald enzym waardoor je de stof niet goed kan opnemen in je lichaam. Dit zorgt voor darmklachten. Als je een gluten-intolerantie hebt moet je dit dus (tot op zekere hoogte) vermijden. Omdat ik niet weet waar mijn grens precies ligt eet ik nog steeds helemaal glutenvrij.
Een heel heftige vorm van een gluten-intolerantie is coeliakie, dit is een sterke overgevoeligheid voor gluten. Bij mensen met coeliakie raakt het slijmvlies van de darm ernstig beschadigd na het eten van gluten. Witte bloedcellen zorgen voor deze reactie, en niet antilichamen zoals bij een allergie. Daarom valt coeliakie onder intolerantie en niet onder een allergie. Mensen met coeliakie reageren ook niet altijd even heftig op gluten, sommige kunnen al heel ziek worden van één kruimel niet-glutenvrij brood terwijl bij een ander deze tolerantiegrens hoger ligt.
Er is ook een groep mensen die wel reageren op gluten maar geen beschadigd slijmvlies in de darm hebben. Deze aandoening valt onder glutensensitiviteit. Een glutenvrij dieet zorgt bij deze mensen voor minder darmklachten. Omdat glutenvrije producten minder FODMAP’s (bepaalde suikers) bevatten krijgen deze mensen minder FODMAP’s binnen waardoor ook klachten kunnen afnemen.
Ik heb de diagnose gluten-intolerantie gekregen, hieronder vallen dus onder andere coeliakie en glutensensitiviteit. Ik heb nooit een darmonderzoek gehad waardoor ik niet weet of mijn darmwand wel of niet beschadigd is en ik geen idee heb onder welke groep ik geplaatst kan worden. Het maakt mij eerlijk gezegd ook niet zoveel uit. Ik weet dat ik gelukkig niet ziek word van een kruimeltje niet-glutenvrij brood of een product dat sporen van gluten kan bevatten. Dat maakt voor mij het leven al een stuk makkelijker. Ik bak sinds mijn gluten-intolerantie met ander (glutenvrij) meel zoals amandelmeel, havermeel en boekweit. Dankzij één van mijn favoriete glutenvrije bloggers Oh my pie heb ik ook kennis gemaakt met minder bekende soorten meel zoals bananenmeel, kastanjemeel, kikkererwtenmeel, kokosmeel, lupinemeel, tijgernotenmeel enz. Zo blijft het zelf bakken een uitdaging!
In de supermarkt zijn ook goede, smaakvolle vervangers te vinden voor brood, pasta, pizzabodems enz. Brood, pizzabodem, taart, cake en koek maak ik meestal zelf. Het is leuk om alle producten afzonderlijk van elkaar te verwerken maar soms is het ook handig om een kant-en-klaar mix te gebruiken. Zolang je goed blijft zoeken en waakzaam blijft voor het woord TARWE bij de ingrediënten, zijn er voldoende alternatieven waarvan je al snel een hoop favorieten hebt!